سیستم ترمز آسانسور چیست و چگونه کار میکند؟

یکی از مهمترین قسمت‌های آسانسور که مستقیما با ایمنی و امنیت مسافران در ارتباط است، سیستم ترمز آسانسور است. اگر این سیستم به درستی کار نکند، عملکرد آسانسور شما در مواجه با نواقص و رخدادها مختل خواهد شد و ممکن است به قیمت جان مسافران آسانسور تمام شود.

در ادامه با نحوه کار سیستم ترمز آسانسور آشنا خواهیم شد. همچنین نکاتی برای ایمن نگه داشتن این سیستم به شما خواهیم گفت.

سیستم ترمز آسانسور چیست؟

سیستم ترمز آسانسور یکی از اجزای حیاتی و بسیار مهم در ایمنی عملکرد آسانسور است. این سیستم به گونه‌ای طراحی شده که در مواقع اضطراری و در صورت بروز مشکل، آسانسور را متوقف کند تا از سقوط و حوادث ناگوار جلوگیری شود. سیستم ترمز آسانسور به طور کلی به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

1. ترمز مکانیکی: این ترمزها معمولا به صورت مکانیکی عمل می‌کنند و شامل گیره‌هایی هستند که بر روی ریل‌های آسانسور قرار می‌گیرند و در صورت قطع برق یا مشکل فنی، آسانسور را متوقف می‌کنند.
2. ترمز الکترومغناطیسی: این نوع ترمزها از میدان‌های مغناطیسی برای ایجاد نیروی لازم جهت متوقف کردن آسانسور استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها معمولا به یک منبع برق نیاز دارند و در صورت قطع برق از باتری پشتیبان استفاده می‌کنند.
3. ترمز هیدرولیکی: در برخی آسانسورهای خاص، از سیستم‌های هیدرولیکی برای ترمز استفاده می‌شود که با استفاده از فشار مایعات کار می‌کنند.
4. ترمز دینامیکی: این ترمزها با استفاده از مقاومت‌های الکتریکی و دینامیک موتور، سرعت آسانسور را کاهش داده و آن را متوقف می‌کنند.
5. سیستم‌های ایمنی و کنترل: این سیستم‌ها شامل سنسورها و کنترلرهایی هستند که وضعیت آسانسور را مانیتور می‌کنند و در صورت بروز مشکل، دستور توقف را به سیستم ترمز ارسال می‌کنند.

انواع سیستم ترمز آسانسور

ترمزها به دو صورت معمولا عمل می‌کنند:

• ترمزهای نگهدارنده (Holding Brakes): این ترمزها برای نگهداشتن کابین آسانسور در موقعیت معین استفاده می‌شوند و معمولا در هنگام توقف آسانسور فعال هستند.
• ترمزهای ایمنی (Safety Brakes): این ترمزها در مواقع اضطراری فعال می‌شوند و برای متوقف کردن سریع آسانسور در صورت بروز مشکل طراحی شده‌اند.

هنگام قطع برق آسانسور یا بروز مشکل در تابلو فرمان، سیستم ترمز موتور آسانسور باید به صورت خودکار عمل کند.

به همین منظور، از ترمزهای اصطکاکی الکترومغناطیسی در این سیستم استفاده می‌شود. اگر کابین آسانسور با ۱۲۵ درصد بار اسمی خود و با سرعت استاندارد خود حرکت کند، ترمزها باید توانایی متوقف کردن کل دستگاه را داشته باشند.

با توجه به اینکه ترمزگیری باعث ایجاد شتاب منفی می‌شود، این شتاب نباید از یک حد معین بیشتر باشد. این حد معمولا توسط ترمز اضطراری که به آن پاراشوت می‌گویند، تعیین می‌شود.

سیستم ترمز آسانسور چگونه کار میکند؟

همانطور که اشاره کردیم، چندین دسته سیستم ترمز آسانسور داریم که هر کدام با روش خاصی کار می‌کنند که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم.

ترمزهای مکانیکی آسانسور

این ترمزها اغلب از نوع گیره‌ای هستند که بر روی ریل‌های آسانسور نصب می‌شوند. نحوه کار آنها به این صورت است:

1. فعال‌سازی توسط فنرها: در حالت عادی، این ترمزها توسط نیروی فنرها فعال نگه داشته می‌شوند و به ریل‌ها چسبیده‌اند.
2. آزادسازی با نیروی الکترومغناطیسی: زمانی که آسانسور در حال حرکت است، نیروی الکترومغناطیسی فنرها را جمع می‌کند و ترمزها را آزاد می‌کند.
3. قطع برق یا وضعیت اضطراری: در صورت قطع برق یا بروز مشکل، نیروی الکترومغناطیسی از بین می‌رود و فنرها ترمزها را به حالت فعال برمی‌گردانند و آسانسور به طور ایمن متوقف می‌شود.

ترمزهای الکترومغناطیسی آسانسور

این ترمزها به کمک میدان مغناطیسی عمل می‌کنند:

1. تولید میدان مغناطیسی: زمانی که آسانسور در حال حرکت است، جریان الکتریکی از سیم‌پیچ‌ها عبور می‌کند و یک میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند که ترمزها را باز نگه می‌دارد.
2. قطع برق: اگر برق قطع شود، میدان مغناطیسی از بین می‌رود و فنرها ترمزها را به حالت فعال در می‌آورند و آسانسور متوقف می‌شود.

ترمزهای هیدرولیکی آسانسور

این نوع ترمزها کمتر رایج هستند و به طور عمده در آسانسورهای خاصی استفاده می‌شوند:

1. فشار مایع: این سیستم ترمز آسانسور با استفاده از فشار مایع (معمولا روغن هیدرولیکی) کار می‌کنند.
2. قطع برق یا افت فشار: در صورت قطع برق یا افت فشار مایع، سیستم هیدرولیکی به طور خودکار عمل کرده و ترمزها را فعال می‌کند.

ترمزهای دینامیکی آسانسور

این ترمزها با استفاده از مقاومت‌های الکتریکی و دینامیک موتور عمل می‌کنند:

1. کاهش سرعت: زمانی که آسانسور نیاز به توقف دارد، کنترلرها از مقاومت‌های الکتریکی برای کاهش سرعت موتور استفاده می‌کنند.
2. توقف کامل: پس از کاهش سرعت، ترمزهای مکانیکی یا الکترومغناطیسی وارد عمل می‌شوند تا آسانسور را به طور کامل متوقف کنند.

سیستم‌های ایمنی و کنترل

سیستم‌های ایمنی شامل سنسورها و کنترلرهایی هستند که عملکرد آسانسور را مانیتور می‌کنند:

1. سنسورها: سنسورها وضعیت کابین، سرعت و موقعیت آسانسور را کنترل می‌کنند.
2. کنترلرها: در صورت بروز هرگونه مشکل، کنترلرها به سرعت دستور فعال‌سازی ترمزها را صادر می‌کنند.
3. آلارم‌ها: در برخی سیستم‌ها، آلارم‌های صوتی و تصویری نیز وجود دارند که مسافران را از بروز مشکل آگاه می‌کنند.

اهمیت سیستم ترمز در آسانسور

سیستم ترمز آسانسور نقش بسیار مهمی در ایمنی دارد و باعث می‌شود تا در صورت بروز هرگونه نقص فنی، از سقوط کابین جلوگیری شود و جان مسافران حفظ گردد. نگهداری و بررسی منظم این سیستم‌ها برای اطمینان از عملکرد صحیح آنها ضروری است.

اهمیت سیستم ترمز در انواع آسانسور به شرح زیر است:

سیستم ترمز آسانسورهای مسافربری

در آسانسورهای مسافربری، سیستم ترمز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا وظیفه حمل و نقل تعداد زیادی از افراد را در ساختمان‌های بلند بر عهده دارد. اهمیت این سیستم‌ها به دلایل زیر است:

• جلوگیری از سقوط: در صورت بروز مشکل یا قطع برق، سیستم ترمز به صورت خودکار وارد عمل شده و از سقوط کابین جلوگیری می‌کند.
• توقف سریع و ایمن: در مواقع اضطراری، سیستم ترمز باید قادر باشد آسانسور را به سرعت و به صورت ایمن متوقف کند.
• حفظ جان مسافران: سیستم ترمز نقش کلیدی در حفظ جان مسافران در مواقع بحرانی دارد و از وقوع حوادث جدی جلوگیری می‌کند.

سیستم ترمز آسانسورهای باری

آسانسورهای باری برای حمل بارهای سنگین طراحی شده‌اند و سیستم ترمز در این نوع آسانسورها نیز بسیار مهم است:

• ایمنی بارها و کارکنان: ترمزها باید قادر باشند آسانسور را حتی با بارهای سنگین به صورت ایمن متوقف کنند تا از آسیب دیدن بارها و کارکنان جلوگیری شود.
• پایداری بارها: سیستم ترمز باید به گونه‌ای عمل کند که از نوسانات شدید و تکان‌های ناگهانی که ممکن است باعث افتادن یا جابجایی بارها شود، جلوگیری کند.

سیستم ترمز آسانسورهای خودروبر

این نوع آسانسورها برای حمل خودروها استفاده می‌شوند و سیستم ترمز در اینجا نیز نقش حیاتی دارد. برخی از دلایل وجود سیستم ترمز در آسانسور خودروبر عبارتند از:

• ایمنی خودروها: ترمزها باید به گونه‌ای طراحی شده باشند که بتوانند وزن سنگین خودروها را به خوبی تحمل کرده و آنها را به صورت ایمن متوقف کنند.
• جلوگیری از حوادث: در صورت بروز مشکل، سیستم ترمز باید بتواند به سرعت و به صورت ایمن آسانسور را متوقف کند تا از بروز حوادث ناگوار جلوگیری شود.

سیستم ترمز آسانسورهای صنعتی

در محیط‌های صنعتی، آسانسورهای صنعتی ممکن است در شرایط سخت و با بارهای بسیار سنگین کار کنند:

• عملکرد پایدار: سیستم ترمز باید بتواند در شرایط سخت و بارهای سنگین عملکرد پایداری داشته باشد.
• ایمنی کارکنان: حفظ ایمنی کارکنانی که از این آسانسورها استفاده می‌کنند، از اهمیت بالایی برخوردار است و سیستم ترمز نقش کلیدی در این زمینه دارد.

مقررات ایمنی سیستم ترمز آسانسور

بر اساس مقررات ایمنی موجود در این زمینه، هر آسانسور باید حداقل یک ترمز الکترومکانیکی (اصطکاکی) داشته باشد.

سیستم ترمز باید بلافاصله پس از قطع مدار بازکننده ترمز فعال شود (دیود و خازنی که مستقیماً به ترمینال سیم‌پیچی ترمز متصل هستند به عنوان وسیله تأخیر محسوب نمی‌شوند). آسانسور باید دارای سیستمی باشد که در صورت قطع شدن منبع تغذیه موتور اصلی یا مدارهای فرمان، به طور خودکار سیستم حرکتی را متوقف کند.

استفاده از ترمز نواری نیز مجاز نیست. تمام اجزاء گردان با سطح صاف باید به رنگ زرد باشند. فشار کفش‌های ترمز باید توسط نیروی فنر تأمین شود. ترمز باید حداقل دارای دو کفشک با لنت‌های نسوز باشد که روی دیسک یا استوانه عمل می‌کنند.

نتیجه‌گیری

سیستم ترمز در انواع مختلف آسانسورها یکی از اجزای اساسی برای تضمین ایمنی و جلوگیری از حوادث ناگوار است. سیستم ترمز آسانسور با جلوگیری از سقوط کابین، توقف ایمن و سریع در مواقع اضطراری و حفظ پایداری بارها و مسافران، نقش حیاتی در عملکرد ایمن و مطمئن آسانسورها ایفا می‌کند.

سرویس و نگهداری و بازرسی منظم این سیستم‌ها برای اطمینان از عملکرد صحیح و به موقع آنها ضروری است. برای بررسی سیستم ترمز آسانسور خود می‌توانید با پشتیبانی شرکت الماس آسانسور در تماس باشید.