- بازدید: 1575
تابلو فرمان آسانسور
تابلو فرمان آسانسور
در میان اجزا و قطعاتی که در هدایت یک آسانسور نقش دارند، تابلو فرمان آسانسور از مهمترین بخشهای الکتریکی است. این قطعه که با نام برد کنترل آسانسور نیز شناخته میشود، در موتورخانه قرار میگیرد و مرکز پردازشی برای آسانسور بهشمار میرود. در این مطلب به معرفی بیشتر این بخش مهم و انواع آن خواهیم پرداخت.
وظایف تابلو فرمان آسانسور چیست؟
- کنترل جهت حرکت و سرعت موتور اصلی
- پردازش درخواست ها از کابین و طبقات آسانسور
- کنترل تجهیزات الکتریکی مانند: ترمز ها و سوئیچ ها، درب کابین و …
- نظارت دقیق بر حرکت کابین آسانسور و حفظ ایمنی های لازم
- پاسخگویی و پردازش درخواست های الکتریکی بخش های مختلف آسانسور
- حفاظت الکتریکی از تجهیزات آسانسور
- تشخیص وضعیت ها و موقعیت های کابین در هر لحظه
اجزا تابلو فرمان آسانسور
- برد اصلی IMC
- برد I/O ( تنظیم شده جهت طبقات و نمایش طبقه )
- برد کابین CAB
- برد تغذیه و شارژ باطری IPS
- برد کنترل بار و فاز LPC
انواع تابلو فرمان آسانسور
- تابلوهای دو سرعته AC2
- تابلوهای دو سرعته تلفیقی (با نجات اضطراری)
- تابلوهای درایودار vvvf
- تابلوهای درایودار تلفیقی (با نجات اضطراری)
- تابلوهای گیرلس Gearless
- تابلوهای گیرلس Gearless تلفیقی (با نجات اضطراری)
- تابلوهای هیدرولیک hydraulic
- تابلوهای هیدرولیک hydraulic تلفیقی (با نجات اضطراری)
- کارکدک رویزیون جعبه Carcode Revision Box
- تابلو نجات اضطراری Blackout
تابلو فرمان دو سرعته(SPD2)
در آسانسورهایی که با تابلو فرمان دو سرعته کار میکنند، از موتورهایی استفاده میشود که دارای دو سیم پیچ بوده و لذا قادر به حرکت در دو سرعت مختلف هستند. نحوه عملکرد آن بدین صورت است که هنگام حرکت از حالت سکون، موتور با دور تند شروع به حرکت کرده و در زمان کوتاهی به سرعت مورد نظر (معمولا یک متر بر ثانیه) میرسد، و هنگام نزدیک شدن به سطح طبقه مورد نظر، به یکباره با تغییر دور موتور، سرعت آسانسور کاهش یافته (معمولا به نصف مقدار قبلی) و در مرحله بعد سرعت به صفر میرسد. با توجه به این توضیحات واضح است که با تغییر سرعت ناگهانی موتور، کابین آسانسور هنگام شروع به حرکت و توقف، جابجاییهای ناگهانی خواهد داشت که این حالت مطلوب نبوده و حتی الامکان باید سعی نمود تا از این مشکل جلوگیری کرد. ضمنا با توجه به اینکه در این روش موتور آسانسور به طور مستقیم راه اندازی میشود، جریان راه اندازی ۵ تا ۷ برابر جریان نامی از سیم پیچ موتور عبور خواهد کرد که ضمن کاهش عمر موتور، مصرف برق آسانسور را افزایش خواهد داد.
تابلو فرمان درایودار(VVVF)
درایو یا کنترل دور موتور دستگاهی الکترونیکی است که میتواند با تغییر سطح ولتاژ و فرکانس، شرایط مطلوب جهت راه اندازی موتورها را فراهم کند و قابلیت تغییر سرعت و گشتاور را در موتور ایجاد کند. در تابلو فرمانهای درایو دار، با استفاده از یک دستگاه کنترل دور موتور (اینورتر) میتوان شرایط مطلوب راه اندازی را ایجاد کرده و موتور آسانسور را به صورت نرم راه اندازی کرد. این درایوها با تنظیم ولتاژ و فرکانس این امکان را ایجاد میکنند تا موتور به یکباره از سرعت صفر به سرعت نامی نرسد، بلکه با دور آهسته شروع به حرکت کرده و با افزایش تدریجی ولتاژ به سرعت نامی خود برسد. در سیستمهایی که تابلو فرمان توسط درایو کنترل میشود، دیگر با مشکل ضربه و تکانهای ناگهانی کابین مواجه نخواهیم بود.
در مورد هزینه راه اندازی این دو سیستمها باید گفت که سیستم VVVF با توجه به وجود دستگاه اینورتر و قابلیتهایی که در اختیار کاربران قرار خواهد داد، هزینه اولیه بالاتری نسبت به سیستم دو سرعته خواهد داشت؛ اما باید این نکته را در نظر داشت که سیستم VVVF با بهینه سازی مصرف انرژی، قادر به صرفه جویی مصرف انرژی به میزان %۵۰ است؛ ضمن اینکه سیستمهای VVVF استهلاک کمتری داشته و از نظر سرویس و نگهداری کم هزینهتر هستند که با در نظر گرفتن این موارد میتوان اطمینان داشت که هزینه اولیه پرداخت شده برای این سیستم ظرف مدت کوتاهی جبران خواهد شد.
در مجموع با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، استفاده از تجهیزات و ادوات الکترونیک قدرت روز به روز گستردهتر میشود، به طوریکه امروزه شاهد آن هستیم که در بخشهای مختلف مسکونی، صنعتی، تجاری و به طور کلی هر واحدی که در آن یک موتور الکتریکی در حال کار است، از دستگاه کنترل دور موتور استفاده خواهد شد و میتوان آن را جایگزین خوبی برای روشهای قدیمی دانست. شاید این تجهیزات اندکی نسبت به تکنولوژیهای رایج در گذشته قیمت بالاتری داشته باشند، اما قابلیتها و مزایایی که استفاده از این تجهیزات ایجاد خواهد کرد، کاربرد آنها را چه از لحظ فنی و چه از لحاظ اقتصادی توجیه خواهد کرد.
مقایسه تابلو فرمان های تک سرعته و دو سرعته
1 – در تابلو های دوسرعته به دلیل حرکت و توقف ناگهانی موتور آسانسور، ضربه های ناگهانی به کابین وارد خواهد شد؛ این موضوع جدا از اینکه شرایط بدی را برای مسافران ایجاد می کند، با ضربه های ناگهانی وارد شده به موتور، باعث کاهش طول عمر آن خواهد شد. این تنش های مکانیکی می تواند طول عمر موتور را به نصف کاهش دهد؛ در حالیکه در تابلو های درایو دار، با راه اندازی نرم موتور توسط درایو،کابین به هنگام حرکت هیچ تکانی نخواهد داشت و سرعت آن با شیب ملایم افزایش خواهد یافت؛ لذا موتور در شرایطی ایده آل عمل می کند و طول عمر عادی خود را خواهد داشت.
2- با توجه به جریان راه اندازی بالای موتور ها، در تابلو های دوسرعته با توجه به اینکه سیستمی برای محدود کردن این جریان وجود ندارد، در هنگام حرکت، موتور جریان بالایی از شبکه کشیده که این مسئله مشکلاتی را به وجود خواهد آورد از قبیل: جریان بالای راه اندازی که از سیم پیچ موتور عبور می کند، باعث گرم شدن سیم پیچ و کاهش یافتن عمر موتور به مرور زمان خواهد شد.
همچنین با توجه با اینکه آسانسور دائما در حال حرکت و توقف است، این جریان بالا به هنگام راه اندازی منجر به افزایش مصرف برق آسانسور خواهد شد. جریان راه اندازی بالا هنگام شروع به حرکت، باعث نوسان ناگهانی ولتاژ شده و سایر مصرف کننده ها را تحت تاثیر قرار می دهد؛ در حالیکه در سوی دیگر درایو ها با تنظیم ولتاژ و فرکانس، جریان راه اندازی را محدود کرده و از تاثیرات منفی ناشی از جریان راه اندازی بالا جلوگیری می کنند.
3- مورد دیگری که میان این دو نوع تابلو فرمان تفاوت ایجاد می کند، سطح تراز کف کابین است. در تابلو فرمان دوسرعته، از آن جایی که سیستمی جهت تشخیص میزان بار وارده به موتور و تشخیص موقعیت آن وجود ندارد، سطح کف آسانسور نسبت به طبقات، با تغییر بار قرار داشته روی آن(تعداد افراد کابین) تغییر می کند؛ اما در سیستم های درایودار، درایو با فیدبک گرفتن از موتور، سطح ایده آل جهت توقف آسانسور را تعیین کرده و در هر حالتی هم سطح با طبقات قرار خواهد گرفت.
4- در آسانسورهای دو سرعته به دلیل تغییر سرعت موتور و همچنین باز و بسته شدن کنتاکت های کنتاکتور، آلودگی صوتی زیادی ایجاد خواهد شد در حالیکه که با استفاده از تابلوهای درایودار، تغییر دور به صورت پله ای وجود نخواهد داشت و صداهای ناشی از کارکرد موتور به حداقل خواهد رسید.
5- نوع موتور استفاده شده در این دو سیستم با یکدیگر متفاوت است. در سیستم دوسرعته برای ایجاد دو سرعت مختلف از موتورهای با دو سیم پیچی استفاده می شود؛ اما در سیستم های 3vf معمولا از موتورهای با همین نام که برای این کار طراحی شده اند و فقط دارای یک سیم پیچی(و در نتیجه یک سرعت نامی) هستند، استفاده می شود. این موتورها معمولا دارای شفت انکودر جهت تشخیص موقعیت آسانسور هستند.
6-در مورد هزینه راه اندازی این دو سیستم ها باید گفت که سیستم 3vf با توجه به وجود دستگاه اینورتر و قابلیت هایی که در اختیار کاربران قرار خواهد داد، هزینه اولیه بالاتری نسبت به سیستم دو سرعته خواهد داشت؛ اما باید این نکته را در نظر داشت که سیستم 3vf با بهینه سازی مصرف انرژی، قادر به صرفه جویی مصرف انرژی به میزان %۵۰ است؛ ضمن اینکه سیستم های 3vf استهلاک کمتری داشته و از نظر سرویس و نگهداری کم هزینه تر هستند که با در نظر گرفتن این موارد می توان اطمینان داشت که هزینه اولیه پرداخت شده برای این سیستم ظرف مدت کوتاهی جبران خواهد شد.
انواع تابلو فرمان آسانسور از نظر نقشه بندی مداری
تابلو فرمان آسانسور را از نظر تجهیزات و مدارات به کار رفته و همچنین نوع نقشهکشی مدار الکترونیکی آن به ۴ نوع زیر تقسیمبندی میکنند:
- رله ای
- دیجیتالی
- PLC
- میکرو کنترلری (میکرو پروسسوری)
تابلو فرمان رله ای
این نوع تابلو از قدیمیترین نوع تابلو فرمان میباشد. قطعات و تجهیزات به کار رفته در این نوع تابلوها کاملا شبیه تابلوهای صنعتی کنتاکتوری میباشد. کاربرد بسیار پایین این نوع تابلوها و عدم هماهنگی با تکنولوژیهای جدید سیستم آسانسور باعث خارج شدن این تابلوها از صف تولید و استفاده شده است.
تابلو فرمان دیجیتالی
در تابلو فرمانیهای دیجیتالی عملکرد آسانسور با استفاده از ICهای دیجیتالی، کنترل و حفاظت میشود. از این مدل تابلو نسبت به تابلو میکروکنترلری کمتر استفاده میشود. برای تغییر برنامه در تابلو فرمان دیجیتالی باید ICها را تعویض نمود. منطق کاری تابلو فرمان دیجیتالی شبیه به رلهای است با این تفاوت که از گیتهای دیجیتالی منطقی مانند And، Or، Not و غیره برای دریافت و پردازش و ارسال دستورات استفاده میشود. مزایای این تابلوها نسبت به تابلوهای رلهای:
- مصرف پایین انرژی و برق
- حجم و اندازه کمتر
- سرعت بالای عملکرد
- صدای و نویز کمتر
در کنار مزایای این نوع تابلو فرمان، معایبی نیز نسبت به تابلو فرمان میکروپروسسوری دارد که به عنوان مثال میتوان از انعطافپذیری و کارایی کمتر آن اشاره کرد.
تابلو فرمان PLC
در این تابلو فرمانها از PLC برای کنترل سیستم آسانسور استفاده میشود. PLC دستگاهیست دارای پردازنده، حافظه، مبدلهای ولتاژ و یک سری پورت ورودی و خروجی. به طور کلی از نظر برق صنعتی، سیستم آسانسور کاملا شبیه به دیگر سیستمهای صنعتی میباشد. بنابراین در این سیستمها نیز منطق عملکرد، ورودی و خروجی و حفاظت را میتوان با PLC انجام داد. مزیت PLC برنامه پذیر بودن است. اما از منظر عملی استفاده از PLC برای تابلو فرمان آسانسور به هیچ وجه توجیه اقتصادی ندارد.
تابلو فرمان میکروکنترلری
این نوع تابلو از پرکاربردترین تابلو فرمان در بازار کنونی صنعت آسانسور است. میکروکنترلر قطعهای است دارای قسمتهای بسیار برای کنترل و هدایت فرآیندهای صنعتی بطور یکجا و در یک بسته. از انواع میکروکنترلر مورد استفاده در تابلو فرمان آسانسور میتوان به AVR، ۸۰۵۱ و … اشاره کرد. در این تابلو فرمانها از مبدلهای آنالوگ به دیجیتال و پورتهای ارتباطی سریال استفاده میشود. برخی از مزیای استفاده از تابلو فرمانهای میکروکنترلری:
- سرعت بالا
- حساسیت پایین به نویز
- حافظهی بالا
- پردازش هوشمند
- قیمت ارزان آسانسور
- تعمیر راحت
- حجم و اندازه پایین
- کم مصرف بودن
شرکت الماس آسانسور، آماده ارائه انواع خدمات در زمینه آسانسور و پله برقی میباشد.