محکومیت کیفری مدیران آپارتمان در حوادث آسانسور
بی‌توجهی به اصول فنی در ساخت و ساز عواقب ناگواری به همراه دارد که گاه تبعات آن تا سال‌ها باقی می‌ماند، اما آسیب‌های این تخلفات تنها به خسارات جانی و مالی وارده به ساکنان ساختمان یا استفاده کنندگان از تاسیسات آن محدود نمی‌شود و مالک و مدیران ساختمان را نیز در مظان اتهام قرار می‌دهد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، آسانسور از مهم‌ترین و پرکاربردترین تجهیزات بکاررفته در ساختمان‌های بلندمرتبه و شهری است که نظر به حساسیت استفاده از آن مقررات و قوانین مخصوصی درباره شیوه نصب، کنترل کیفی و استفاده از آن وضع شده است. متاسفانه بسیاری از انبوه‌سازان، معماران و مالکان به این اصول بی‌توجه هستند و حتی خریداران آپارتمان‌ها و مجتمع‌های تجاری نیز به حقوقی که قانون برای آنان ایجاد کرده تا از این طریق امنیت جان و مال آنان تامین شود، توجه ندارند؛ ره‌آورد چنین فرایندی آن است که در صورت بروز هرگونه حادثه‌ای که منجر به ایراد خسارات جانی یا مالی شود، مالک، مدیر ساختمان یا انبوه‌سازی که به موجب قرارداد پیمان مسئول احداث تمام یا بخشی از بنا شده، مسئول جبران خسارات در قالب پرداخت دیه، ارش یا تادیه خسارات مالی و در بعضی مواقع تحمل مجازات حبس یا محرومیت از اشتغال به کسب و پیشه خواهند شد.
مقررات فنی احداث آسانسور
علیرضا مسیببی، کارشناس رسمی دادگستری و کارشناس ارشد حقوق عمومی با اشاره به "ضوابط و دستورالعمل‌های سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی در مورد ایمنی ساختمان‌ها"، می‌گوید: رعایت اصول استاندارد در احداث آسانسور ضروری است؛ بر اساس آن اصول عبور هر گونه لوله و تاسیسات آب سرد، گرم، دودکش‌ها، لوله‌های گاز و کابل‌های برق از داخل چاه آسانسور ممنوع است.
وی ادامه می‌دهد: نصب قفل سویچی روی دریچه زیر کف موتورخانه آسانسور و در اتاق آن و نصب مشبک فلزی در ابعاد دو در دوسانتیمتر روی پنجره و روزنه‌های اتاق موتورخانه آسانسور ضروری است.
این کارشناس رسمی دادگستری با بیان اینکه کابین آسانسور باید به در، آیفون ثابت روی بدنه بدون گوشی متحرک، زنگ خطر، تهویه، روشنایی ۱۲ ولت تغذیه از باتری با شارژ و رله اتوماتیک مجهز شود، خاطرنشان می‌کند: پیش‌بینی تجهیزات ایمنی از قبیل گاورنر، پاراشوت و میکروسوئیچ‌های کنترل کننده در آسانسور ضروری است.
مسیبی با بیان اینکه دیوارهای جانبی چاه آسانسور باید در برابر حریق مقاوم باشد، اظهار می‌کند: قبل از راه‌اندازی و استفاده از آسانسور، اخذ تأیید از شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران ضروری است.
ایجاد آسانسور ویژه آتش‌نشانی
وی در ادامه با بیان اینکه ایجاد آسانسور ویژه آتش‌نشانان در مواقع بحرانی طبق دستورالعملی ویژه پیش‌بینی شده است، اظهار می‌کند: "ضوابط طراحی و اجرای آسانسورهای آتش‌نشانی و لابی‌های مرتبط با آن" با هدف ایجاد آسانسور ویژه‌ای تدوین شده و رعایت آن برای ساختمان‌هایی که از ابتدای مهرماه ۹۶ به بعد احداث می‌شود، الزامی است.
این کارشناس رسمی دادگستری تأکید می‌کنند: در این دستورالعمل مقرر شده که ساختمان‌هایی که قبل از مهر ۹۶ پروانه ساخت خود را دریافت کرده و یا به هر دلیلی نقشه آن‌ها تغییر داده شده، باید با توجه به شرایط معماری و تمهیدات ایمنی، آسانسور موجود را به آسانسور آتش‌نشان تبدیل کنند.
مسیبی با بیان اینکه ساختمان‌هایی که با اختلاف ارتفاع بیش از ۲۳ متر از سطح زمین ایجاد می‌شود باید دارای حداقل یک آسانسور آتش نشانی با توان حمل یک برانکارد باشد، تصریح می‌کند: ساختمان‌های با اختلاف ارتفاع بیش از ۴۰ متر از سطح زمین باید حداقل دارای دو آسانسور آتش‌نشانی با حداقل توان حمل یک برانکارد در یکی از آن‌ها باشد.
وی با بیان اینکه آسانسور آتش‌نشان باید دارای همه ضوابط فنی احداث آسانسور باشد، تاکید می‌کند: در صورت نیاز به تعمیرات آسانسور آتش‌نشانی، باید به همه ساکنان اطلاع‌رسانی و همه فراخوان‌های واحدها کنسل شود.
مسئولیت مدیران ساختمان
محمدرضا فاتحی، وکیل دادگستری و کارشناس ارشد حقوق عمومی با اشاره به وظایف و اختیارات مدیران ساختمان، می‌گوید: بر اساس مبحث ۲۲ – ۲ – ۶ از مقررات ملی ساختمان، مسئولیت هرگونه حادثه ناشی از سهل‌انگاری در عقد قرارداد با سرویس‌کار، نگهداری بازرسی و دریافت نکردن تاییدیه آسانسور در آپارتمان‌ها به عهده مدیر ساختمان یا مالک است.
وی ادامه می‌دهد: مدیران و مالکان واحدهای تجاری و آپارتمان‌های مسکونی موظفند سرویس‌های دوره‌ای ماهانه و سالانه برای اطمینان از ایمنی آسانسور یا پله‌های برقی را انجام دهند و در عین حال تمهیدات لازم را برای مقابله با حوادث احتمالی دراین خصوص در نظر بگیرند.
این وکیل دادگستری تصریح می‌کند: به صراحت بند ۲۲-۱۰-۳ از مقررات ملی ساختمان مالک می‌تواند برای انجام بازدیدهای ادواری و نظارت فنی بر آسانسور، نماینده قانونی تعیین کند و افرادی که به عنوان کارشناس برای بازدید و تعمیر انتخاب می‌شوند نیز باید دارای پروانه کسب و گواهینامه‌های فنی باشند و در صورت احضار به دادگاه توان دفاع از صلاحیت علمی و فنی خود را داشته باشند.
فاتحی خاطرنشان می‌کند: در صورتی که مالک یا مدیر ساختمان به این بخش از وظایف خود توجه نکنند و در اثر آن حادثه‌ای واقع و در نتیجه آن به فرد یا افرادی خسارت جانی یا مالی وارد شود، مسئولیت کیفری و حقوقی دارند.
وی با بیان اینکه در آپارتمان‌ها و سازه‌هایی که به مستاجر واگذار شده، به موجب ماده ۱۰ قانون روابط موجر و مستاجر، انجام تعمیرات کلی و اساسی مربوط به اصل بنا یا تاسیسات عمده منصوبه در آن از قبیل آسانسور به عهده موجر و تعمیراتی که مربوط به استفاده بهتر از این تجهیزات باشد بر عهده مستاجر است.
